Oezbekistan en treinreis Tashkent-Moscow-Kiev

Nog even wat vertellen over Oezbekistan ;-), waar we de steden Tashkent (hoofdstad) en Samarkand (tweede stad) hebben bezocht in 4 dagen. Jammer genoeg hadden we geen tijd voor Bukhara en Urgench.

Beetje raar land, en errug warm, maar ook wel weer interessant. Dat we het raar vonden, kan ook aan ons gelegen hebben (ik geveld door reizigersbuikproblemen en allebei een beetje moe van de reis), maar ze hebben ook echt een paar rare dingen:
- de geldmarkt: je kunt wit (bij de bank) geld wisselen of zwart (bij mannetjes die rondhangen op publieke plaatsen. De wisselkoers op de zwarte markt is zo'n 30% hoger dan op de witte markt, bizar veel eigenlijk - maar wel interessant om dus niet bij de bank te wisselen. Geld opnemen is trouwens echt een onmogelijkheid, er is 1 bank in het land die iets met mastercard doet, maar die bank had in Samarkand geen verbinding met de bank in Tashkent, dus no money. Gelukkig hadden wij nog wat euro'tjes in cash... Het voelt een beetje vreemd om 6 bankpassen bij te hebben en geen geld te kunnen krijgen, maar ach misschien zij wij gewoon teveel gewend aan een pinautomaat op elke straathoek.
Oh ja en bij geld wisselen in Oezbekistan: zorg ervoor dat je Euros of Dollars geen klein scheurtje hebben, want dan is het volgens de zwarte-markt-mannetjes opeens een stuk minder waard. Bizar, want hun eigen geld (de Oezbeekse Som) is zo schmutzig en voddig dat je het eigenlijk nog veel minder waard vind dan je mooie euro-briefje met een scheurtje van 2 millimeter.
- controle bij de trein van Tashkent naar Samarkand: 1. controle van ticket en paspoort bij de ingang van het station, 2. een controle van ticket en paspoort waarbij je ticket (dat overigens al op naam staat omdat je zonder ID geen tickets mag kopen) gestempeld wordt en dan tot slot nog even en 3. controle bij het instappen. En waag het niet te proberen een foto van de trein te maken - want die is natuurlijk staatsgeheim!
- het telefoonnetwerk: je hebt 4 streepjes (dat is maximaal) bereik, maar een sms versturen of bellen gaat niet... de illusie van netwerk dus.
Kortom, je voelt een beetje dat het een soort halve dictatuur / vrij gesloten land is, zonder dat je dat direct ziet.

Buiten dat is Oezbekistan wel een heel interessant land met veel historie. Het lag midden in de Zijderoute vroeger en is het middelpunt geweest van het rijk van Timur (een soort - onterecht minder bekende - Ghengis Khan) in de 14e eeuw. We hebben onwijs mooie gebouwen gezien, ik kan ze niet zo goed beschrijven dus zal proberen een paar foto's bij te voegen. Tashkent lijkt verder een beetje op Moskou: brede lanen, oost-europese stad. Samarkand is een beetje een dorpachtige stad met leuke straatjes waar alle kinderen heel hard "hello" en "bye bye" naar je roepen, en waar je dus heel veel moois kunt bekijken. Buiten die bezienswaardigheden een rommelige stad met heel slechte wegen, geen voetpaden en soms rommel op straat, beetje vreemde tegenstelling - die voor mijn gevoel in de hand gewerkt wordt door het regime (aan toeristen wordt wel verdiend, maar eigen bevolking krijgt er weinig voor terug). Grappig detail nog (speciaal voor ons mam): Er rijden eigenlijk maar 2 merken auto's in Oezbekistan: Lada en Daewoo/Chevrolet - en heel veel taxi's zijn Daewoo Matizzzzz (brengt herinneringen aan ons karretje).

De reis van Tashkent naar Kiev
Daarna was het tijd voor onze transfer :) naar Kiev - van Tashkent, dwars door Kazachstan, naar Moskou in ca. 65 uur, 5 uur pauze en dan nog een nachttrein naar Kiev. En dat viel alleszins mee!
Hoewel het nogal onstuimig begon (zacht uitgedrukt): Vanuit een overvol perron zitten we gelukkig snel in de trein, om onze tassen onder een bank kwijt te kunnen - lekker veilig, want ik slaap erop. Dat is een zorg minder, want we reizen nu platskartny (3e klas): dat wil zeggen de wagon is 1 grote open coupe, zonder deuren en je weet maar nooit wie er aan je spullen wil zitten. Helaas is het superwarm in de trein en blijft het een sauna totdat we in zo'n 5 uur vanuit Oezbekistan de Kazachstaanse grens zijn overgestoken, omdat we na 20 minuten rijden eerst 2 uur stilstaan bij de Oezbeekse douane en daarna 2,5 uur stilstaan bij de Kazachse douane. Oezbekistan uit gaat nog wel, maar Kazachstan in is een ware inquisitie: paspoort inleveren, bagagebakken open, tassen eruit, tassen open, dingen uit tassen (gelukkig niet bij ons) en zo'n anderhalf uur wachten met tassen op de voeten en rondom je op de bank. En dat alles in deze wannabe-sauna. Dan mag op afroep iedereen zijn paspoort ophalen aan het einde van de wagon (duurt dus ook wel even) maar wij (al bekend als de 2 Hollanders) natuurlijk niet, onze namen zijn te moeilijk - dus ons paspoort wordt gewoon netjes teruggebracht. Om 2.30u eindelijk slapen...

De 3e klas / platskartny
Zo'n platskartny is wel een erg gezellige bedoening, je hebt nl. heel veel buren, iedereen kletst een beetje met elkaar. Eigenlijk is het een soort permanent terras, veel mensen kijken :). We slapen 3 nachten in deze trein. We zitten in een soort zespersoonshoek met 4 Oezbeken, die blijkbaar allemaal catering hebben besteld bij de provodnik (conducteur)... ze krijgen gefrituurde broodjes voor ontbijt en plov (rijst met wat groenten en stukje vlees) voor lunch. Maar goed dat we veel eten bij hebben, want dat hebben we blijkbaar gemist... We eten onze eigen broodjes met worst, blikjes vis, noedels, een adventure food maaltijd voor het eerst in ons leven (die je verwacht te eten in de bergen bij je tentje, maar in de trein ook prima smaakt). We hebben ook nog abrikozen, nootjes, koekjes, chips en thee/bouillon natuurlijk.

Wat doe je in de trein?
Op de planken hoog boven de bedden wordt van alles groots van andere passagiers geparkeerd. Prima, want er is plek. Halverwege de eerste dag, na een stop, lijkt het alsof de conducteur zo'n 20 meloenen heeft gekocht om te verpatsen in Moskou. Deze soort galia-meloenen (alleen 4x zo groot) worden her en der in de wagon opborgen, waarvan 2 onder onze bank en 2 bij de overburen, grappig.
We lezen, kijken, slapen, puzzelen, en eten en het is gelukkig de rest van de tijd (meestal) wat minder warm in de trein dan de eerste avond. De rest van de passagiers doet nagenoeg niks, sommigen kaarten of luisteren muziek, overbuurvrouw puzzelt, beetje praten... maar de meeste tijd ligt men te slapen of staren of dromen of misschien wel grootse plannen uit te denken of stiekem te fantaseren over een geliefde. De paar kinderen in de wagon slapen, tekenen, spelen met de deuren en lopen wel 1000 keer op en neer en kijken elke keer weer verbaasd naar Pims ebook (en ook wel een beetje naar zijn - nu +2cm lange baard - denk ik). Bij elke stop en ook tussen stops lopen er enkele dames door de trein met hun "winkeltjes": tassen vol (soms koud) drinken, etenswaren, sigaretten en eentje zelfs met dikke zelfgebreide wollen sokken en sjaals - ik moet er niet aan denken die nu te kopen :).

De grens Kazachstan - Rusland, is vroeg: om half 7 in de ochtend snel nog even plassen voor de wc's op slot gaan en dan rechtop zitten voor de douanebeambtes. Deze grens is wel minder nors en grauw dan de vorige. Wat papieren invullen, paspoortcontrole en oppervlakkige bagagecheck.

Cultuurverschillen:
- Oezbeekse buurvrouw aarzelt niet om haar plastic verpakkingen (ok ze zijn klein, maar toch!) uit het treinraampje naar buiten te gooien, ook al probeer ik haar te overtuigen van niet. Ze vindt dat het geen kwaad kan...
- Er is veel porselein op de trein (haha, rijmt mooi): mokken voor thee uit de samovar (heetwaterketel), maar ook schaaltjes om uit te eten, kommetjes voor thee (in Centraal Azie wordt de thee veel uit kommetjes geslurpt, want ze drinken de thee zo heet dat er wel geslurpt moet worden), maar ook hele theepotten. Gewaagd, zou ik zeggen, maar blijkbaar blijft het spul heel als je met al je bagage (en men heeft niet weinig bij) sjouwt. Wij doen het met onze hardplastic bekertjes en RVS-mokken, het is een beetje als kamperen, zo'n treinreis.

In Kiev!
De nachttrein van Moskou naar Kiev is prima, behalve dat dit de eerste keer in onze 20.000km is dat we 2x 's nachts wakker moeten worden voor een - gelukkig makkelijke - paspoortcontrole. Maar nu zijn we dus in de Oekraiense hoofdstad! Vanavond komen Minou en Tj aan (2 vrienden), gezellig. Minou zal aanstaande maandag ook nog met ons meereizen naar Budapest - waar we de stad gaan bekijken en nog 2 dagen naar Sziget Festival gaan. Zin in :).
Over een ruime week zijn we weer thuis... ook wel lekker!

Tjonge, ik typ weer een lang verhaal. Hulde aan wie het heeft gelezen en sorry voor wie afhaakt bij zoveel info!
De volgende zal wel in Nederland geschreven worden en dan zien we iedereen weer binnenkort - tot snel!